9mm Pistolet Maszynowy wz. 63 RAK
Jest to całkowicie Polska konstrukcja z drugiej połowy ubiegłego wieku – lata 60 – stąd oznaczenie 63, opracowana i przez polski zespół konstruktorski na czele którego stanął: prof. Piotr WILNIEWCZYC, należy tu wspomnieć o takich członkach zespołu jak: Marian WAKALSKI, Grzegorz CZUBAK, czy Tadeusz BEDNARSKI.
Głównym zamysłem konstruktorów było zaspokojenie potrzeby wyposażenia żołnierzy obsługi pojazdów bojowych (czołgi, wozy bojowe) w bron o gabarytach i ciężarze mniejszym od ogólnie dostępnych karabinków. Konstruktorzy wielu krajów wchodzących w skład Układu Warszawskiego podjęli próby budowy pistoletu maszynowego skutkiem czego powstały:
- APS (pistolet automatyczny) – ZSRR;
- Skorpion vz. 61 – Czechosłowacja.
W późniejszym okresie po opatentowaniu PM wz. 63 w roku 1963 pod klauzulą TAJNE rozpoczęto produkcję w roku 1964 po czym w roku 1965 PM został oficjalnie „wcielony” do Ludowego Wojska Polskiego pod nazwa 9mm pistolet maszynowy wzór 1963. Początkowo PM trafił do poddziałów pancernych i zmechanizowanych zgodnie z jego konstrukcyjnym przeznaczeniem, jednakże z uwagi na jego mała wagę i niewielkie gabaryty został zaadoptowany do pododdziałów wojsk powietrzno desantowych gdzie zyskał przydomek RAK – co oznacza RĘCZNY AUTOMAT KOMANDOSA. W sumie w wersji podstawowej wyprodukowano około 70 tysięcy egzemplarzy tej broni.
Budowa i zasada działania:
PM wz. 63 RAK zbudowany jest z :
- szkielet;
- zamek;
- lufa;
- sprężyna powrotna;
- żerdź sprężyny powrotnej;
- magazynki: 1 x 15 nabojowy i 3 x 25 nabojowy.
Pistolet działa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego – zamek zewnętrzny porusza się podczas strzelania po szkielecie broni, jest to nieliczna z konstrukcji pistoletów maszynowych która działa na zasadzie zamka otwartego co oznacza, że po zakończeniu strzelania zamek pozostaje w tylnym położeniu po podpięciu magazynka z amunicją poprzez ściągnięcie języka spustowego zamek wędrując w przednie położenie wybierakiem wybierze nabój z podajnika magazynka i zarygluje go w komorze nabojowej (początek lufy) z jednocześnie iglica nakłuwając spłonkę spowoduje wystrzelenie naboju.
Charakterystyczna dla tego pistolety jest rozkładana (wysuwana ze szkieletu) kolba z obrotowym trzewikiem, rozkładany chwyt przedni i wystający poza obrys szkieletu osłabiacz podrzutu. Ciekawostka tej konstrukcji jest umieszczony w zamku sprężynowy opóźniacz bezwładnościowy który zmniejsz szybkostrzelność tej broni. Przyrządy celownicze mechaniczne, otwarte: muszka i przerzutowa szczerbinka ustawiona na 75 i 150 m.
MITY LEGENDY LUDOWE OPOWIEŚCI
Jak o każdym typie i rodzaju broni tak i o PM wz. 63 RAK powstały mity niekoniecznie poparte rzeczywistymi wydarzeniami:
- Podatność na przypadkowe strzały, spowodowana łatwością samoprzeładowania pistoletu przy upadku lub uderzeniu.
Wyjaśnienie: do wypadków tego typu z udziałem RAKa nie dojdzie w przypadku przestrzegania elementarnych zasad bezpiecznego posługiwania się bronią; - Utrudnione celowanie z poruszającego się zamka i możliwość uderzenia strzelającego w oko bądź wybicie zęba (RAK nazywany był również DENTYSTĄ).
Wyjaśnienie: po przeładowaniu broni zamek pozostaje w tylnym położeniu co pozwala strzelcowi określić odległość tylca zamka od oka i zdystansować i wydłużyć linię celowania poprzez odchylenie głowy, faktem jest że podczas strzelania z tego typu broni w maskach pgaz. dochodziło do uszkodzenia okularów maski lecz spowodowane to było małym komfortem celowania w masce mono okularowej z oka dominującego. - Krótki przedni chwyt i cofający się w obrys broni osłabiacz podrzutu (tzw. łyżka)powodował ryzyko utraty palca podczas strzelania.
Wyjaśnienie: zaciśnięcie ręki na chwycie i przytrzymanie palca wskazującego poprzez wsunięcie go pod kciuk, oraz nieznaczne obniżeni chwytu eliminuje to zagrożenie w 100 %.
W mojej opinii te wszystkie mity legendy i ludowe opowieści miały na celu pobudzić wyobraźnie strzelca i poprzez wzbudzenie lęku wymóc przestrzeganie elementarnych zasad bezpiecznego obchodzenia się z bronią.
Dane taktyczno techniczne broni:
Kaliber – 9×18 mm (Makarow) choć były produkowane równeż w kalibrze
9x19mm PARA;
Prędkość początkowa pocisku -320 m/s;
Długość – 333mm z kolbą wsuniętą, 583mm z kolbą wysuniętą;
Szybkostrzelność teoretyczna – 650 strzałów na minutę.
Zasięg skuteczny – 150 m.
